“Bạn chỉ thấy những thứ bạn muốn thấy, nghe những lời bạn muốn nghe, đọc những thứ bạn muốn đọc. Những thứ cũ rích - thứ làm các bạn hài lòng. Các bạn đừng có tự lừa gạt bản thân rằng mình yêu thích sự mới mẻ, thật ra bạn chỉ thích những thứ thỏa mãn cái tôi của bạn thôi, thứ khiến bạn "luôn đúng".”
 |
| Thiên kiến xác nhận |
Phần 1: Nội Dung Tóm Tắt
Thiên kiến xác nhận: Chúng ta luôn tìm kiếm những thông tin, bằng chứng xác nhận niềm tin, quan điểm của bản thân. Đồng thời cố tình né tránh hoặc chối bỏ những thông tin trái chiều. Theo thời gian, việc này tạo nên một vỏ bọc kiên cố cho những gì mà bản thân tin tưởng. Và chúng ta gọi nó là “cái tôi”.
Phần 2: Nội Dung Đầy Đủ
Này nhá! Giống loài của tôi luôn tự hào rằng:
- Ê mày ơi! Tao cứng, Cứng như một cái khiên vậy. Nhìn cái mai này đi và đôi càng mơ ước nữa chứ.
Thế là cái lũ yếu đối đem bộ xương cứng cáp giấu nhẹm vào bên trong lớp da thịt bèo nhèo, hèn nhát sẽ phải "gato" lắm luôn. Bọn tôi oai phong là thế, tự hào là vậy.
Ấy vậy mà loài-người các bạn lại chẳng thèm biết đến điều này. Mấy người chỉ thích thọc gậy bánh xe thôi. Cái gì mà "Ngang như cua" cơ chứ?
Đừng có mà tự luyến nữa! Các bạn ấy! ……….. Chẳng "dọc" lắm đâu!
Bạn có thấy nó giống với tụi con nít cãi nhau xem siêu nhân nào mạnh hơn hay không. Thật là vô nghĩa.
Đừng có mà tranh cãi làm gì mấy cái thứ nhảm nhí ấy. Các bạn có biết là: Chẳng có cái khỉ mốc gì là đúng và sai hết. Mỗi góc nhìn mỗi trải nghiệm lại cho ra những kết quả khác nhau. Cãi cọ về các quan điểm cá nhân là việc vô bổ nhất mà loài-người các bạn thường làm. Càng "tranh luận" thì lại càng tìm ra được bằng chứng bao biện cho cái tôi cá nhân (luôn đúng) bên trong. Và rồi, lẽ dĩ nhiên, các bạn thường kết thúc mớ bòng bong này bằng việc gào vào mặt nhau: - Mày sai rồi! Tao đúng. Đừng bao giờ tốn nước bọt cho việc này làm gì hết. Hãy cứ tin tôi đi!
__________________________
Cua bọn tôi có một câu chuyện răn dạy điều này, Nó như sau: Có một vị bác học nọ nuôi hai con chuột. Mỗi lần chúng nhấn vào cái nút trong lồng thì ông sẽ mang thức ăn đến cho nó. Sau thời gian, ông nhận ra rằng: - Mình thật là hoành tráng khi huấn luyện thành công hai con chuột này. Chúng đã biết nhấn nút khi đói. Nhưng vị bác học đó lại chẳng biết điều mà hai con chuột này thủ thỉ với nhau: - Ề, mình huấn luyện được lão già lẩm cẩm kia rồi! Mỗi lần chúng ta nhấn cái nút xiu xíu này lão sẽ đem đồ ăn đến mà cung phụng cho chúng ta. Thế là hai con chuột lại ưỡn ngực mà nhấn cái nút.
Cua tụi tôi thấm nhuần bài học này. Thế nên bọn tôi sẽ chả bao giờ sùi bọt lên để mà nói về quan điểm của con cua này lạ hay con cua kia dở hơi. Tôn trọng và tôn trọng.
Con người có khuynh hướng ưa chuộng những thông tin xác nhận niềm tin quan điểm của bản thân. Đồng thời cố tình né tránh hoặc chối bỏ các thông tin trái chiều.
Điều này biểu hiện qua việc thu thập, ghi nhớ thông tin một cách có chọn lọc, hay diễn giải thông tin một cách thiên vị. Lẽ dĩ nhiên các bạn cũng không quên việc từ chối xem xét các góc nhìn khác. Sao nào? Kiến thức khoa học của các bạn đó! Đã thấy mình "ngang" hơn tí nào chưa?
_____________________ Nếu bạn đang tính mua một cái áo nào đó. Có phải là bạn sẽ thấy nó xuất hiện một cách thường xuyên đến bất ngờ hay không? Không có phải vậy đâu, là chính bộ não của các bạn đang tự lừa dối các bạn đấy! Nó vẫn nhìn thấy những cái áo khác, nhưng nó lại cứ chăm chăm vào cái áo bạn định mua. Và thế là……... nó sẽ săm soi, vạch lá tìm sâu để tòi cho ra bằng được cái áo mà bạn đang muốn. - Ui chỗ kia có người mặc cái áo mình tính mua kìa. Đẹp ghê! (Thế mấy người xung quanh ở trần hết hay sao mà thấy mỗi cái áo đó?) Hay như: Bạn tìm mãi mà không thấy một cái gì đó. Tìm cật lực ấy? Xong rồi, mẹ bạn sẽ la lên rằng: - Mắt mũi để đâu mà không thấy hả? Ngay trước mắt đây này! Và rồi……..đúng là ngay trước mắt thật. Chuyện bình thường phố huyện phải không. Ngay từ đầu thì bộ não đã a dua theo cái ý nghĩ là "không tìm được". Thế nên nó sẽ bảo với mắt của bạn là cứ lờ vật đấy đi dù có nhìn thấy mười mươi đi chăng nữa.
_____________________
Cua bọn tôi chả bao giờ thế cả. Bộ não vẫn luôn điều hướng suy nghĩ và cách nhìn nhận của các bạn. Nếu mà bạn đang hơi bị hào hứng một tí để mà dành ra hẳn một ngày cho việc chơi game. Não bạn sẽ hưởng ứng ngay. Nó sẽ bảo là: - Ui, chơi game là để giải trí và rèn luyện phản xạ, có phải lúc nào cũng cắm đầu vào mà học với chả hành đâu cơ chứ. Mai đầy thời gian. Bạn bè thì đợi mòn mông để chờ mình thế mà lại đi bỏ rơi tụi nó sao cho được........vân vân và mây mây. Thấy không. Não loài-người các bạn đúng là lươn lẹo. Lý do lý chấu thì có thiếu gì để mà bao biện. Chỉ cần bạn muốn nó sẽ cho bạn cả tỉ tỉ lý do. Nó có thèm nhắc đến việc chơi game cả ngày thì ngu người đi chứ có gì mà giải trí. Học hành là việc hàng ngày chứ đâu phải hắt hủi cho hôm sau. Bạn bè cũng đâu cần đến mấy chục tiếng đồng hồ cơ chứ..... Thiên kiến xác nhận vẫn cứ cố tình bỏ qua hoặc là suy diễn lung tung để vừa lòng bạn đấy thôi!
________________ Loài người cứ cho rằng bản thân luôn đúng thế nên các bạn đã luôn đúng còn gì! Nếu một đứa trẻ bị tiêm nhiễm rằng nó là đứa ngu ngốc và vô dụng. Nó sẽ luôn quẩn quanh những sai lầm của mình, nhắc đi nhắc lại, dằn vặt từng ngày, diễn giải mọi thứ như thể nó thực sự là một đứa ngốc nghếch vậy. Nó đâu có nhớ đến những lần nó đã thật thông minh, hoặc là có thì nó sẽ đổ thừa cho vận may nào đấy. Quên béng luôn mình đã từng xịn sò thế nào. Rồi thì, còn mong muốn gì nữa khi đứa trẻ đó lớn lên thành ra một người……..vô dụng? Chẳng phải nó và mọi người đều tin nó vô dụng còn gì. Các bạn, loài-người các bạn luôn nhìn ra thế giới bằng một lăng kính màu sắc mang tên: Thiên kiến xác nhận. Bạn chỉ thấy những thứ bạn muốn thấy, nghe những lời bạn muốn nghe, đọc những thứ bạn muốn đọc. Những thứ cũ rích - thứ làm các bạn hài lòng. Các bạn đừng có tự lừa gạt bản thân rằng mình yêu thích sự mới mẻ, thật ra bạn chỉ thích những thứ thỏa mãn cái tôi của bạn thôi, thứ khiến bạn "luôn đúng". Rồi ngày qua ngày, giờ qua giờ, mỗi người lại tự xây cho mình một vỏ bọc kiên cố về những gì bản thân tin tưởng. Các bạn gọi đó là cái tôi. Một cái tôi không lung lay trước mọi sóng gió. Túm lại, tôi chỉ muốn nói là:
Hãy tem tém việc đề cao quan điểm của bản thân lại. Mở lòng để tiếp nhận những quan điểm mới dù có khác lạ và khó chịu đôi chút. Nó sẽ giúp bạn trở thành người thông thái. Biết nhìn nhận mọi thứ dưới nhiều góc độ, biết đặt mình vào vị trí của người khác để trở nên đồng cảm.
Và tất nhiên, đừng có mà gọi tụi tôi là "Ngang như cua" nữa. Loài cua tụi tôi gọi đó là: Đi thẳng. Đi thẳng. Và ……...Đi thẳng. Cái gì quan trọng thì nên nhắc lại 3 lần!
0 comments:
Đăng nhận xét